Λαογραφία>Πνευματική Ζωή                                                                                                                                                   

-------Θρησκεία--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Οι Λιαταναίοι ως ορθόδοξοι χριστιανοί δεν ήταν δυνατό να μην επηρεαστούν άμεσα από τη θρησκεία.

Aγιος Αντώνιος
To 1966 ένας γέρος πήγαινε να κάνει ξύλα. Καθώς βάδιζε, παρουσιάζεται μέσα από ένα σκήνο(θάμνο) ένας άγνωστος άνθρωπος μέχρι τη μέση και πάλι εξαφανίστηκε. Τούτο έγινε πολλές φορές μέσα σε λίγες στιγμές. Ο άνθρωπος αυτός δεν μιλούσε μα ήταν πολύ ήρεμος και ήταν σαν να παρακαλούσε τον γέροντα ο οποίος τρομαγμένος επέστρεψε στο χωριό άλαλος, χλωμός και άρρωστος.
Αφού συνήλθε διηγήθηκε το περιστατικό. Τότε πήγαν μερικοί συγχωριανοί και έσκαψαν στο σημείο αυτό και παραξενεύτηκαν βρίσκοντας εκεί θεμέλια εκκλησίας. Υποθέτουν ότι η εκκλησία αυτή ήταν επί Τουρκοκρατίας και μάλιστα του Αγίου Αντωνίου. Όλοι τότε πίστεψαν ότι ο Άγος θέλει να ξαναχτιστεί η εκκλησία του, αλλά μέχρι σήμερα έχει γίνει τίποτα.
Η τοποθεσία βρίσκεται στην περιοχή της Αγίας Τριάδας, όπου υπάρχει εικονοστάσι και στην απέναντι γωνία διακρίνονται τα ερείπια.

Αγία Μαρίνα
Με παρόμοιο τρόπο έχει κτισθεί πριν από πολλά χρόνια και το ερημοκλήσι της Αγίας Μαρίνας στην περιοχή Τσούκα, μεταξύ Λιάτανης και Αυλώνας. Ένας βοσκός βλέποντας στο όνειρο του την Αγία κατάλαβε ότι επιθυμία της ήταν να τιμηθεί στο μέρος αυτό. Έτσι ο βοσκός έφτιαξε ένα πρόχειρο εικονοστάσι σε ένα ρέμα, δηλαδή στις ρίζες ενός βουνού και εκεί άναψε το καντήλι για την Αγία. Το πρωί όμως το καντήλι είχε εξαφανιστεί. Ψάχνοντας βρήκε το καντήλι να ανάβει μέσα σε μια σπηλιά που βρισκόταν επάνω σε ένα γυμνό από δένδρα βουνό και ήταν πολύ δύσκολο να ανέβει κανείς εκεί.
Ο βοσκός κατεβάζει το καντήλι, αλλά και πάλι τούτο την άλλη μέρα είχε εξαφανισθεί από την αγία. Μετά από μεγάλη επιμονή της αγίας να ανάβει το καντήλι της στη δυσκολοπρόσιτη και απάτητη αυτή σπηλιά αναγκάστηκαν οι χριστιανοί με πολλούς κόπους και κινδύνους να μεταφέρουν πέτρες πάνω στο πανύψηλο βράχο δίπλα στην (κουφάλα) σπηλιά και να κτίσουν μικρό εκκλησάκι. Ο χώρος δεν τους επέτρεπε να κάνουν χωριστό ιερό. Ο βράχος ήταν απότομος και το ανέβασμα δύσκολο.
Κατόρθωσαν να ανεβούν στην κορυφή του και ύστερα με σαράντα σκαλιά πέτρινα, δηλαδή σκαλισμένα στο βράχο να κατεβούν στην σπηλιά και να κτίσουν το εκκλησάκι.
Δίπλα η σπηλιά είναι ολοσκότινη, αλλά πολύ δροσερή. Σε μια γωνιά δίπλα από το ιερό της εκκλησίας η σπηλιά έχει μια κουφάλα προς τα πάνω με πολλά κεριά, τα οποία όμως σβήνουν αμέσως μπορεί να διακρίνει κανείς την Αγία σαν μια σκιά ζωγραφισμένη στο βράχο.

Προφήτης Ηλίας
To έτος 1887 παρουσιάστηκε σε μια γριά και της ζήτησε να κτίσουν εκκλησία του επάνω σε ένα λόφο ανατολικά του χωριού. Οι συγχωριανοί πίστεψαν ότι η γριά παραλογιζότανε και δεν της έδωσαν σημασία. Μια μέρα όμως η γριά έρχεται στην εκκλησία του χωριού κατατρομαγμένη λέγοντας ότι ο άγιος την βασανίζει ζητώντας επίμονα την εκκλησία του.
Η γριά έκλαιγε και χτυπιόταν, ζητούσε από τον Άγιο να τιμωρήσει τους συγχωριανούς που δεν την ακούν γιατί αυτή δεν φταίει.
Τότε ο παππάς του χωριού Τίτος Γεωργιάδης αναγκάστηκε να κτίσει την εκκλησία του Αγίου.

-------Δαιμονικά-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Παράλληλα με την ορθοδοξη πίστη παρατηρούνται επικλήσεις και πίστη σε δαιμονικά, καθώς και σε ανθρώπους του χωριού που διαθέτουν την ικανότητα να απαλλάξουν τον κόσμο από αυτά.

Μοίρες
Είναι γενική η πίστη σε όλα τα ελληνικά χωριά, ότι η ζωή του ανθρώπου κανονίζεται από την Τρίτη ημέρα της γεννήσεώς του από τις τρεις μοίρες. Οι χαρές του και οι θλίψεις του τα βάσανα του ακόμη κα ο θάνατος του προλέγονται από τις μοίρες κατά την ημέρα αυτή.
Παρακάτω περιγράφεται το δράμα μιας ηλικιωμένης γυναίκας(..Καββά), η οποία ισχυρίζεται ότι είδε με τα μάτια της τις τρεις μοίρες να συζητούν για την ζωή του παιδιού της: Είχε βάλει πάνω σε μια καρέκλα, όπως συνηθίζεται, ένα δίσκο με τρία ποτήρια νερό και τρία λουκούμια δίπλα στην κούνια του παιδιού. Τα μεσάνυκτα ακούει μια βοή. Ανοίγει τα μάτια της δεν βλέπει τίποτα, ακούει όμως. Η πρώτη λέει: Θα της δώσουμε ζωή; Η δεύτερη: όχι να την πάρουμε τώρα και η Τρίτη η φαρμακερή: όχι δεν θα την πάρουμε τώρα, αλλά θα την αφήσουμε να γίνει πέντε χρόνια και τότε θα την πάρουμε για να κάψουμε τη μάνα που τη γέννησε και έφυγαν χωρίς να αγγίξουν τα γλυκά.
Το κοριτσάκι μεγάλωσε και έγινε πέντε χρόνια, η μάνα πίστευε πως έτσι και περνούσε το σημαδεμένο αυτό χρόνο, ο κίνδυνος θα περνούσε. Πρόσεχε σε κάθε του βήμα το κοριτσάκι μήπως κτυπήσει, μήπως αρρωστήσει και το χρόνο αυτό που έτυχε να πέσει μια παιδική αρρώστια στο χωριό η μάνα κατατρομαγμένη παίρνει το παιδί και πάει να καθήσει το χρόνο αυτό μακριά από το χωριό, στο μανδρί με τα πρόβατα όπου είχαν μια μικρή καλύβα. Μια μέρα που φύλαγαν τα πρόβατα είχε αφήσει το κοριτσάκι μέσα στη καλύβα με ένα μικρό αρνάκι για να παίζει. Στη μέση είχαν ανάψει και λίγη φωτιά για να είναι ζεστό το καλύβι. Η φωτιά ήταν πολύ σιγανή ώστε σκέφτηκε η γυναίκα φεύγοντας ότι δεν υπήρχε φόβος. Μετά από λίγες ώρες όμως βλέπει ότι η καλύβα κάπνιζε. Τρέχει ο πατέρας του παιδιού και βρίσκεται μπροστά στο φρικτό πεπρωμένο. Το παιδί είχε γίνει ένα κομμάτι κάρβουνο που μπόρεσε να το σπρώξει έξω από την καιόμενη καλύβα με ένα μακρύ ξύλο, ενώ το μικρό αρνί είχε προλάβει να πηδήξει έξω και να σωθεί.
Οι γονείς του, αλλά και το χωριό βυθίστηκαν στο πένθος και μια μόνο σκέψη φτερούγιζε στο μυαλό τους: Στης μοίρας το γραμμένο δεν μπορεί να αντισταθεί κανείς.

Εκτός από τις μοίρες, πιστεύουμε και σε διαόλους με διάφορα άλλα ονόματα: αγερικά, λιάμιες, καλικάτζαρους με διάφορες ιστορίες που αποδεικνύουν την δύναμη τους.

Αγερικά
Επικρατεί η αντίληψη ότι οι λεχώνες απαγορεύεται να βγουν τη νύχτα έξω γιατί τις κυνηγούν πολύ τα αγερικά(αερικά) και διηγούνται την εξής ιστορία για μια νέα γυναίκα που δεν θέλησε να πιστέψει στην δύναμή τους: Ένα βράδυ βγήκε, λεχώνα καθώς ήτανε, έξω για να πάρει ξύλα για τη φωτιά. Τότε βγήκαν μπροστά της ένα σωρό μαυροφόρες γυναίκες, της έπιασαν το στόμα για να μη μπορέσει να μιλήσει κα την τράβηξαν στην άκρη ενός κήπου που ήταν μπροστά στο σπίτι της. Οι δικοί της βέβαια βγήκαν έξω και φώναζαν και έψαχναν να τη βρουν. Εκείνη τους άκουε, μα δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει, ούτε να φύγει.
Οι μαυροφόρες την είχαν περικυκλώσει λέγοντας της «μος τρέμπεν, νέβε γιέμι μότρατ» δηλαδή: Μη φοβάσαι, εμείς είμαστε αδερφές σου.
Το πρωί τη βρήκαν οι συγγενείς της μισοπεθαμένη, όταν συνήλθε ήταν τρελή και μετά από έξη μήνες πέθανε.

Λιάμιες(Λάμιες)
Στο ποτάμι του Κοκκίνη (ένα μικρό ποτάμι πολύ μακρυά από το χωριό) κατοικούν οι γίρες (όμορφες νεράιδες) που βγαίνουν τη νύχτα και πλένουν τα μαντίλια τους. Εκεί όμως συχνάζουν και λάμιες που συνεχώς έχουν γλέντια. Από το Κοκκίνη ξεκινούν και φθάνουν ρέμα-ρέμα στην σπηλιά του χωριού μας (είναι λίγο πιο έξω από το χωριό, δίπλα στη βρύση του χωριού).
Γι' αυτό συνήθως άκουγαν τα παλιά χρόνια την νύκτα στη βρύση τούμπανα και βιολιά.

Καλικάτζαροι
Εμφανίζονται από τα Χριστούγεννα μέχρι παραμονή Θεοφανείων. Θεωρούνται μολυσμένοι και σιχαμεροί.
Πιστεύουν ότι μπαίνουν μέσα στο σπίτι από την καμινάδα (καπνοδόχο) γι' αυτό και καθ' όλο το διάστημα της εμφάνισής τους βάζουμε στη φωτιά ένα κούτσουρο από Κορυτσά για να τρυπηθούν καθώς κατεβαίνουν και έτσι να γυρίσουν πίσω.
Οι καλικάτζαροι φεύγουν από τη γη την παραμονή των Θεοφανείων με την είσοδο του παπά σε κάθε σπίτι, προκειμένου να το αγιάσει με το σταυρό και τον αγιασμό. Χαρακτηριστική φράση:'Πέρασε ο παπάς; '
Οι καλικάτζαροι σαν διάολοι που είναι φοβούνται το σταυρό και φεύγουν.
«Φύγετε να φύγουμε γιατί ήλθε ο ζουρλοπαπάς με την αγιαστούρα του και με την πλαστούρα του».
Σχετική ιστορία: Μια νύχτα ένας τσοπάνης έψινε στο μανδρί του ένα αρνί. Τότε παρουσιάστηκαν γύρω-γύρω καλικατζαρίνες και άρχισαν να του λένε: «ου ποκί, τζέρε τε πιπιλίσμ» δηλαδή: Ψήθηκε, βγάλτο να το φάμε. Ο τσοπάνης δεν ήξερε τι να κάνει για να τις διώξει και συνέχεια τους έλεγε ότι δεν έχει γίνει ακόμη. Μόλις χάραξε η μέρα και τραγούδησε ο μαύρος κόκορας το βάλανε στα πόδια και έφυγαν οι καλικατζαρίνες .
(λένε οι καλικάτζαροι: «κντόι γκιέλι λ σι ικ τε ικμ γκράμζι» δηλαδή τραγούδησε ο μαύρος κόκορας: φύγε να φύγουμε μαυρογραμμένοι). Την ώρα όμως που πήγαν να φύγουν οι καλικατζαρίνες, ο τσοπάνης πήρε ένα ξύλο να ανακατέψει την στάχτη, χτύπησε χωρίς να το θέλει μια καλικατζαρίνα στο μέτωπο και την μουτζούρωσε. Αυτή σημαδεμένη πια δεν μπορούσε να φύγει και έμεινε εκεί. Όταν ξημέρωσε είδε παραξενεμένος ο βοσκός ότι αυτή ήταν πολύ ωραία. Αυτό παρατήρησε και ο γυιός του, ο οποίος την αγάπησε και την παντρεύτηκε. Έκαναν και 3 παιδιά, αλλά ο άνδρας της δεν την άφηνε να βγάλει τη μουτζούρα γιατί φοβόταν μήπως του έφευγε. Έτσι εκείνη αναγκαζόταν να μην πάει πουθενά σαν σημαδεμένη που ήταν. Μια ημέρα λέει στον άνδρα της: «ακόμη φοβάσαι καημένε; Τόσα χρόνια έζησα κοντά σου, έκανα 3 παιδιά, άσε με να πάω και εγώ σαν νέα γυναίκα στο ντιβάνι(στην πλατεία) να χορέψω όπως όλες οι άλλες». Ο άνδρας της την άφησε να βγάλει τη μουτζούρα που είχε στο μέτωπο της και να πάει να χορέψει με τα παιδιά της. Πήγε και χόρεψε, όταν όμως μπήκε στο κεφάλι του χορού, δηλαδή χόρευε πρώτη, χόρευε τόσο ωραία που δεν πατούσε καθόλου στην γη και τη στιγμή που τη θαύμαζαν, ο κόσμος την είδε να ανεβαίνει πολύ ψηλά και μετά από λίγο χάθηκε. Η καλικατζαρίνα βγάζοντας δηλαδή το σημάδι επέστρεψε στα αδέρφια της και το βασίλειό της.
(Οι ιστορίες είναι διήγηση του Γεωργίου Σύρμα και της Αμαλίας Γκίνη το 1967)

-------Μαγεία-------Δεισιδαιμονίες---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Βασκανία(μάτιασμα)
Αυτοί που έχουν πυκνά φρύδια, αλλά και οι ζηλόφθονες και ζηλιάρηδες ματιάζουν. Συνήθως ματιάζονται τα μικρά παιδιά, τα περιποιημένα ζώα ακόμη και τα μπερεκέτια, τα καλά σπαρτά. Όταν ματιασθεί κανείς αισθάνεται πονοκέφαλο, ανορεξία, μια αδικαιολόγητη στεναχώρια και αν κοιμηθεί χωρίς να ξεματιαστεί, τότε αρρωσταίνει.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι ξεματιάσματος, δύο από τους οποίους αναφέρονται παρακάτω. Υπάρχει απροθυμία στην μετάδοση των λόγων, καθώς πιστεύεται ότι έτσι χάνεται η δύναμή τους και δεν έχει επιτυχία το ξεμάτιασμα.

• «πέρασα σε ένα σταυροδρόμι είδα την Παναγία με το Χριστό,
  είχαν στρώσει την μαλαματένια ποδιά και τρώγανε.
  Πήρα τα ψίχουλα και τα σκόρπησα σε βοριάδες και ανέμους»

Αυτό επαναλαμβάνεται 3 φορές. Λέγοντάς το κρατά στο χέρι λίγο ψωμί(ψίχουλα), αλάτι και απάνω τους έχει φτύσει ο άρρωστος.

• «εννιά ένα, εννιά δύο, εννιά τρία.εννιά ένα.
  Παναίτσα χρυσή ένα, Χριστός ζωντανός δύο,
  βάλε το ρούχο ανάποδα.
  Oτι και να είναι άνδρας ή γυναίκα
  να σκάσει και τα μάτια του να πέσουν στη θάλασσα.
  Ο χριστιανός να γίνει καλά»

Αυτό το λέγανε τρεις φορές κρατώντας στο χέρι ότι και προηγουμένως.
Μετά ρίχνουν σε ένα ποτήρι με νερό το αλάτι και τα ψίχουλα και ραντίζουν το κεφάλι του αρρώστου 9 φορές.(Το νερό το ρίχνουν στο δοχείο που πίνουν νερό οι κότες για να πέσουν κλώσες).
Άλλοι πάλι λένε εννέα φορές το «Πάτερ ημών...» και μετά «Κύριε ημών Ιησού Χριστέ και λόγε Θεού ζώντος, πρέσβευε την δέησιν ημών, χάρισε στον άρωστο την υγεία».

Απαλλαγή από επιδημίες
Στις αρχές του 20 αιώνα, που διάφορες ασθένειες βασάνιζαν τους ανθρώπους, χωρίς να μπορούν να βρουν φάρμακα και να θεραπευτούν, κατέφευγαν σε διάφορα μαγικά μέσα. Ένας άρρωστος που δεν εύρισκε πουθενά γιατρειά, στρεφόταν και σ' αυτά η τελευταία του ελπίδα.
Πήγαινε σε ένα ρέμα χωρίς να τον δει μάτι, κρατώντας ένα μαντήλι καθαρό δικό του. Εκεί έπαιρνε δυο βάτους, τους ένωνε και περνούσε από κάτω αφήνοντας πίσω και τα ρούχα του μαζί με το μαντήλι. Πίστευε ότι έτσι άφηνε πίσω και την αρρώστια του.
Επίσης πίστευαν ότι το πρωί προτού λαλήσει κόκορας να μην περάσεις από σταυροδρόμι γιατί έχουν ρίξει μάγια.
Οταν ένα μωρό είναι άρρωστο, τότε «ρίχνουν τα κάρβουνα». Η μάνα με το μωρό και ένα ποτήρι αμίλητο νερό που παίρνουν από πηγάδι, πηγαίνουν με τη 'μάγισσα' και ρίχνουν αναμμένα κάρβουνα, ενώ κοιτάζουν το φεγγάρι (ή τον ήλιο) μέσα στο νερό. Εάν επιπλέουν τα κάρβουνα το παιδί θα γίνει καλά, εάν βουλιάξουν θα πεθάνει. Αυτό γίνεται 3 ημέρες. Το βράδυ πηγαίνει η μάνα σε σταυροδρόμι και ρίχνει τα σβησμένα κάρβουνα, χωρίς να τη δει μάτι.
Oι μάνες συνήθιζαν να φτιάχνουν φυλαχτά για τα παιδιά τους. Στο φυλαχτό μέσα έβαζαν μπαρούτι, λιβάνι, ψωμί, λουλούδια από τον επιτάφιο και πήγανο.

Πως ρίχνουν τα κουκιά: Σημαδεύουν μερικά κουκιά. Το ένα παριστάνει το σπίτι, το άλλο τον άνθρωπο, το άλλο γράμμα. Συνήθως τα κουκιά είναι 24. Τα ανακατεύουν στα χέρια τους και τα ρίχνουν χάμω. Εάν ο άνθρωπος είναι καλά πέφτει το κουκί του καλά, δηλαδή, δηλαδή δεν το πλακώνουν τα άλλα κουκιά ή πέφτει το γράμμα πάνω στο σπίτι, οπότε έρχεται γράμμα από τον χαμένο συγγενή.. Εάν αυτός έρχεται του ανοίγεται δρόμος από άλλα κουκιά. Εάν όμως είναι πεθαμένος, τον πλακώνουν τα άλλα κουκιά. Παρόμοια γίνεται και το ρίξιμο των χαρτιών μέχρι σήμερα.

-------Μαντική----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Όταν το σκυλί του σπιτιού ουρλιάζει, προμηνύεται στο σπίτι του αφεντικού θάνατος, χωρισμός, φοβερή αρρώστια. Το ίδιο συμβαίνει και όταν η κότα τραγουδά ως κόκορας. Γι' αυτό αυτή την κότα δεν τη τρώνε, αλλά τη πουλάνε και τα λεπτά τα δίνουν στην εκκλησία για να αποφύγουν, με τη βοήθεια της Παναγίας κανένα κακό.

Όταν η κουκουβάγια φωνάζει σε κάποιο σπίτι συμβαίνει κακό, γι' αυτό και όταν βρίζουν λένε: «κουκουβάγιες θα φωνάξουν κάποια μέρα», δηλαδή, θα συμβούν θάνατοι και ξεκλυρισμός της οικογένειας. Άλλοι όμως νομίζουν ότι το να φωνάξει η κουκουβάγια δεν είναι κακό, αλλά απλά το πουλί αυτό μαντεύει βροχή, και άλλοι πιστεύουν το εντελώς αντίθετο, ότι μαντεύει ξέρα.

Ονειρομαντεία
Εάν δεις στον ύπνο σου ότι σου έπεσε δόντι, θα πεθάνει άνθρωπος δικός σου, εάν δεν σου πονέσει δεν θα το λυπηθείς.
Όταν δεις ποτάμι με καθαρό νερό είναι ευτυχία.
Όταν πέσεις μέσα στη λάσπη είναι κακό όνειρο. Θα περάσεις αρρώστια και θα υποφέρεις.
Όταν είσαι πάνω σε άλογο είναι καλό το όνειρο.
Όταν δεις ότι είσαι μέσα σε εκκλησία, θα έχεις φασαρίες και δικαστήρια.
Όταν δεις γύφτισσες, είναι αρρώστια.
Αν αλωνίζεις θα χιονίσει.
Αν θερίζεις πράσινα, τότε θα έχουμε άφθονες βροχάδες.
Αν κουβαλάς άχυρα, στεναχώρια θα περάσεις.
Εάν δεις στρατιώτες που σε σημαδέψανε, κάποιο τάμα έχεις κάνει και δεν το έχεις πάει.
Αν δεις φωτιά με καπνό στο σπίτι, μεγάλο κακό θα συμβεί.
Εάν δεις μεγάλη φωτιά χωρίς καπνό, τότε μεγάλο καλό θα συμβεί.
Αν ανεβαίνεις σκάλα, καλό είναι.
Αυτοκίνητο αν έρθει σπίτι είναι κακό. Αν δεις φίδι μέσα στο σπίτι είναι καλό το όνειρο.
Εάν σε δάγκωσε σκυλί, κάποιος εχθρός θα σε εκδικηθεί.

Σημειομαντεία
Το αριστερό μάτι εάν χτυπήσει είναι κακό. Το δεξί κάποιος επισκέπτης θα σου έρθει.
Όταν φτερνίζεσαι κάποιος σε θυμήθηκε.
Όταν έχεις φαγούρα στο χέρι λεφτά θα πάρεις.
Όταν τρίζει το σπίτι θα σου συμβεί κακό.
Όταν πέφτει τρίχα από το κεφάλι σου στα μάτια, κάποιος επισκέπτης θα έρθει. Το ίδιο συμβαίνει και όταν τινάζεται κότα.
Όταν σπάσει καθρέπτης είναι κακό.
Όταν πιάσει τα ρούχα του πεθαμένου βροχή(δηλαδή βρέξει προτού θάψουν τον νεκρό) ή το πρόσωπο του νεκρού γελάει θα πεθάνει και άλλος.
Όταν έχεις ενωμένα τα φρύδια ματιάζεις.
Όταν έχεις αραιά τα δόντια γίνεσαι πλούσιος.
Όταν σφάζουν κότα θα κοιτάξουν το στήθος της κότας. Εάν είναι σκοτεινό θα γίνει κακό στο σπίτι. Το ίδιο συμβαίνει και με την πλάτη από πρόβατο.
Όταν η φωτιά στο τζάκι σφυρίξει, τρώγεται ο κόσμος από τη ζήλεια με τον νοικοκύρη.
Όταν γύρω στο τσουκάλι ή την σιδεροστιά σχηματισθούν σπίθες πολλές, λεπτά θα πάρει ο νοικοκύρης.

Πολλές φορές οι κοπέλες πιάνουν ένα μικρό κόκκινο έντομο κατά την Άνοιξη που βρίσκεται στο γρασίδι. Το κρατούν στα χέρια τους κα λένε: «μαρς-μαρς που θα παντρευτώ; Στην Αθήνα ή εδώ;» Αφήνουν ελεύθερο το μαρς και ανάλογα με την κατεύθυνση που θα πάρει, συμπεραίνουν τον τόπο που θα παντρευτούν. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξεφύλλισμα της Μαργαρίτας ή του Χαμομηλιού, κάθε φύλλο αντιστοιχεί με ένα θα παντρευτώ ή δεν θα παντρευτώ. Το κόψιμο του τελευταίου φύλλου θα μας δώσει την απάντηση.

-------Μουσική----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Παλαιότερα τα απογεύματα των μεγάλων εορτών, (Χριστούγεννα, Πάσχα, Αποκριές και τα πανηγύρια του Αγίου Θωμά και της Παναγίας 8 Σεπτεμβρίου), οι νέες κοπέλες και οι νιόπαντρες πήγαιναν στο «ντιβάνι» (πλατεία) του χωριού, ντυμένες τις επίσημες ενδυμασίες και οι νέοι με φουστανέλλες και χορεύανε. Το χορό αρχίζανε οι άντρες, ακολουθούσαν οι γυναίκες και τελευταίες οι νέες.
Το παλιό καιρό εκείνος που έμπαινε στο κεφάλι και χόρευε, τραγουδούσε μόνος του. Αργότερα όμως είχαν όργανα.
Δύο οργανοπαίχτες, ο ένας κτυπούσε την πίπα και λεγότανε «πιπιλιάρης» και ο άλλος τα τύμπανα, τα «ταούλια», ο «ταουλιάρης».
Οι συγγενείς εκείνου που χόρευε, κερνάγανε τον πιπιλιάρη, βάζοντας στην τσέπη του το δώρο περίπου δύο δεκάρες. Για επίδειξη έβαζαν στο μέτωπο του πιπιλιάρη ένα δεκάρικο ή εικοσιπεντάρικο, αλλά μετά δεν του το άφηναν ολόκληρο το 25αρι, αλλά το 1/5 του ποσού που του έβαζαν. Τα ίδια όργανα είχαν και στα γλέντια, στους αρραβώνες και στους γάμους.
Ο πιπιλιάρης τραγουδώντας χόρευε μπροστά σε εκείνον που χόρευε πρώτος, κάνοντας διάφορες φιγούρες.
Οι συνήθεις χοροί που χόρευαν ήταν καλαματιανό και τσάμικο. Ο τσάμικος ήταν απαγορευμένος για τις γυναίκες.

Πηγή: Λαογραφικό Αρχείο και Μουσειακή ΣυλλογήΠανεπιστημίου Αθηνών
         Καταγραφή Φιλολόγου Ευτυχίας Σύρμα του Ευαγγέλου.1968